Kim Helmer runt samen met haar compagnon Sanne Kramer VerzuimKracht. Een bedrijf dat zich richt op de duurzame inzetbaarheid van medewerkers in de kinderopvangbranche. We vroegen haar hoe je ervoor kunt zorgen dat pedagogisch professionals zich minder vaak ziekmelden.
Verschillende soorten verzuim
Helmer vertelt dat er grofweg drie soorten verzuim zijn: wit, grijs en zwart verzuim. ‘Wit verzuim heeft een volledig medische oorzaak. Iemand kan psychisch of fysiek in de knel komen en hierdoor voor een lange- of korte periode afwezig zijn.
Grijs verzuim is een combinatie van een medische beperking en gedrag dat een ziekmelding negatief kan beïnvloeden. Bijvoorbeeld, iemand heeft griep, voelt zich op woensdag beter en kan eigenlijk weer werken, maar meldt zich toch de rest van de week af.’
Niet ziek, maar toch afwezig
Bij zwart verzuim is er geen medische oorzaak te vinden, maar meldt iemand zich ziek. Misschien omdat er privé te veel ballen omhooggehouden moeten worden. Bijvoorbeeld omdat een van de kinderen ziek is of diegene mantelzorger is.
Dan is het voor leidinggevenden echt belangrijk om te achterhalen wat er speelt en of er geen andere oplossing mogelijk is. Sommige mensen zetten namelijk meteen een streep door hun werk als ze het thuis te druk hebben. Het is belangrijk om hen tot een ander inzicht te laten komen. Heeft diegene een partner of is er iemand anders in het netwerk die de zorg zou kunnen overnemen?
Ga het gesprek aan en vertel dat je snapt dat iemand thuis nodig is, maar dat ze ook hun verantwoordelijkheid naar de organisatie toe hebben. Kijk samen wat er mogelijk is en hoeveel dagen diegene bijvoorbeeld wel zou kunnen werken.’
Hoe krijg je regie over verzuim en personeelskwesties? Wat heeft de politiek in petto voor de kinderopvang? Hoe pak je de toename van zorgkinderen aan? Wat te doen met de AVG?
Ben je klaar voor antwoorden en oplossingen voor de kinderopvanguitdagingen van nu? Kom dan naar het congres Hot Topics in de Kinderopvang. Kim Helmer zal een van de sprekers op het congres zijn. Lees meer >>>
Goed voor jezelf zorgen
Daarnaast geeft Helmer aan dat medewerkers ook zelf verplichtingen hebben. ‘Wat je wilt is dat medewerkers zich bewust worden van hun eigen regie en de verantwoordelijkheden die ze hebben voor hun welzijn.’
Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, volgens Helmer. ‘Pedagogisch professionals zijn vaak hele zachtaardige mensen die altijd voor anderen klaarstaan. Het nadeel daarvan is dat ze minder goed voor zichzelf kunnen zorgen. Vaak komt dit door bepaalde overtuigingen.
Als je de goede vragen stelt in coaching, zou je dit kunnen achterhalen. Misschien is iemand heel perfectionistisch en wil diegene het altijd goed doen. Het kan ook zijn dat iemand zichzelf pas rust gunt als alles af is. De onderliggende overtuiging zou dan bijvoorbeeld kunnen zijn dat ze denken dat mensen hen anders niet aardig vinden. Dit kan veel stress opleveren, en daar kun je ook ziek van worden.’
Kijk naar de oorzaak
Volgens Helmer kan het weleens voorkomen dat medewerkers fysieke klachten hebben, maar dat hier geen medische verklaring voor is. ‘Misschien heeft de pedagogisch professional last van hoofd- of rugpijn. We zijn vaak geneigd om ons daarop te richten, maar het is goed om na te denken wat deze klachten nu daadwerkelijk heeft veroorzaakt. Misschien laadt de medewerker niet meer op van het werk, of spelen er privé andere zaken mee. Hierdoor kunnen medewerkers ook langdurig uitvallen.’
Op zoek naar een andere baan?
Helmer: ‘Het is belangrijk om hier als leidinggevende met medewerkers over in gesprek te gaan. Dit betekent niet dat ze gelijk ander werk moeten gaan zoeken, maar je kunt ze wel laten nadenken of ze iets aan hun leven kunnen toevoegen. Zoek echt die verbinding op en vraag waar ze blij van worden. Waar krijgen ze wel energie van en hoe kunnen ze dit voor zichzelf creëren?’
Zoek iets om te doen naast het werk
Waar je hierbij aan zou kunnen denken volgens Helmer, is het doen van sport of vrijwilligerswerk. ‘Als iemand echt niet op zijn plek zit, kan een overstap naar een andere leeftijdsgroep misschien de oplossing zijn. Maar hen laten uitzoeken wat ze naast hun werk kunnen doen, helpt vaak ook al.’ Helmer heeft hier een voorbeeld van: ‘We hebben een aantal mensen begeleid die helemaal opbloeiden toen ze een muziekinstrument gingen leren bespelen of toen ze anderhalve dag in de week vrijwilligerswerk bij een hospice gingen doen.’
Er zijn vaak veranderingen gaande
Werken in de kinderopvang kan veel stress opleveren volgens Helmer. Vooral omdat er een gevoel van psychologische onveiligheid kan ontstaan. ‘In de kinderopvang zijn altijd verschuivingen gaande. Als iemand ons vijf jaar geleden zou vertellen dat we nu met zoveel uitzendkrachten zouden werken, hadden we diegene voor gek verklaard. Daarnaast is er ook een periode geweest dat er juist heel veel mensen werden ontslagen. De branche is zo onderhevig aan veranderingen dat dit veel veerkracht vraagt van medewerkers en leidinggevenden.’
Sluit groepen
Volgens Helmer kunnen leidinggevenden al veel doen om de kolen uit het vuur te halen. ‘Het liefst zou je de groepen, ondanks personeelstekort, natuurlijk openhouden. Toch is dit op lange termijn niet altijd verstandig. Als het personeel op haar tenen loopt en er is gewoon niemand, is het beter om even rust te brengen en groepen te sluiten dan door te gaan in dezelfde hectische situatie.’
Red Bull en Döner Kebab
Toch ligt de bal volgens Helmer nog steeds ook bij de medewerkers zelf. ‘Ik hamer iedere keer weer op de verantwoordelijkheid die mensen hebben voor hun eigen welzijn. Ik zie nog te vaak dat pedagogisch professionals in de pauze döner kebab bestellen en Red Bull drinken. Vreemd als je ziet dat de organisatie zelf heel erg bezig is met gezond eten en een gezond voedingsbeleid hanteert.’
