Niet ieder kind is gelijk. En om álle peuters een goede start te geven in het basisonderwijs, is maatwerk nodig. Daarom alleen al kan de invulling van het peuteropvangaanbod per gemeente enorm verschillen.

Toegankelijk

Een gemeente moet zorgen voor voldoende toegankelijke voorzieningen en het peuteraanbod optimaal afstemmen op de lokale situatie en behoefte. Hiervoor kan iedere gemeente, binnen landelijke wet- en regelgeving, eigen beleid bepalen.

Eén peuterstelsel voor heel Nederland

Om het lokale beleid te kaderen en in goede banen te leiden, heeft het Rijk één wettelijk kader vastgesteld. Zo moet de gemeente zorgen voor voldoende toegankelijk voorschools aanbod en gelden wettelijke kwaliteitseisen. Daarbij krijgen gemeenten financiële middelen van het Rijk om goed onderwijsachterstandenbeleid te voeren. Iedere gemeente is vervolgens vrij om bovenop de voorzieningen extra kwaliteitseisen te stellen, extra middelen in te zetten en bredere beleidsdoelstellingen te formuleren. Denk daarbij aan inzet op het gebied van zorg en het intensief bevorderen van de doorgaande lijn tussen kinderopvang en onderwijs.

Gemeentelijk maatwerk loont

De wetgever geeft dus ruimte om een lokaal passend aanbod te creëren. Het feit dat gemeenten binnen de kaders van het peuterstelsel maatwerk kunnen leveren, heeft verschillende voordelen. Zo kan de wijze waarop peuteropvang wordt aangeboden beter en duurzamer worden afgestemd op omvang en samenstelling van een gemeente. Juist die diversiteit in het peuteraanbod maakt het lokale stelsel krachtig. Ook is het mogelijk het gemeentelijk kostprijsmodel te optimaliseren en daarbij verantwoorde keuzes te maken ten aanzien van de herverdeling van de middelen, of het toewerken naar 16 uur VVE in 2020. Het gaat om het lokaal invulling geven aan wat per gemeente loont, het nemen van regie, het bepalen van doelstellingen, het aangaan van de dialoog en het maken van afspraken met de samenwerkingspartners.

Dialoog

GGD, onderwijs, gemeenten en kinderopvang kunnen meer met elkaar hierover in gesprek gaan. Er is namelijk voor alle betrokken partijen de komende twee jaar veel werk te verrichten én veel te winnen voor peuters. Verdiep je in elkaars opdracht. Focus op de dialoog en de gezamenlijke doelen dus. Met vragen als: Wat komt eraan? Hoe gaan we de aankomende 16-uur-norm inrichten en welke kostprijs past hierbij? Wat gaat dat betekenen voor de doelgroeppeuters? En wat voor de andere peuters? En hoe doen we recht aan de lokale verschillen? Er zijn veel vragen te beantwoorden. Daarom wordt dit een periode van dialoog opzoeken en samenwerken om met elkaar het juiste hernieuwde stelsel in te gaan richten.

Friskijkers

Wij zien in de praktijk dat partijen – gemeenten, kinderopvang, onderwijs en GGD – hierover wel met elkaar in gesprek willen gaan, maar niet precies weten hoe. Daarbij is er vaak onvoldoende kennis van elkaars opdracht en branchespecifieke kenmerken. Wij begeleiden en adviseren partijen hierin. Wij faciliteren de dialoog waardoor vraagstukken inzichtelijk én oplosbaar worden. Hoe eerder knelpunten gesignaleerd en benoemd worden hoe beter. Ook kijken we met bijvoorbeeld een quickscan terug naar wat het gemeentelijke beleid van de afgelopen (G)OAB-periode in de praktijk heeft opgeleverd. En altijd met het belang van de peuters centraal.

Kortom, er zijn vele manieren om het landelijke peuterstelsel lokaal in te vullen. En de juiste begeleiding biedt kansen om samen met alle betrokken partijen te komen tot een lokaal maatwerkstelsel dat haalbaar en betaalbaar is. Een peuteraanbod dat past bij de wettelijke en lokale situatie en dat zoveel mogelijk gedragen wordt door alle aanbieders.

Janine Boekelder is partner bij Innovatie nul13, het adviesbureau dat gemeenten, kinderopvang en onderwijs pragmatisch begeleidt bij complexe vraagstukken binnen het speelveld van kinderen van 0 – 13 jaar. www.innovatienul13.nl