De spelende mens en de hut horen bij elkaar. Ook bij volwassenen roept de term ‘hutten bouwen’ direct veel positieve herinneringen en associaties op over hoe zij als kind zelf allerlei bouwsels maakten. Dat begint bij een kleed over een tafel. Een grote kartonnen doos. Een plekje tussen de struiken. En natuurlijk die helemaal zelfgebouwde hut van planken, takken, zeildoek en andere ‘zooi’. Hoe je hut er ook uitziet, het gevoel dat het oproept is vooral dat van vrijheid en avontuur waarin je zelf betekenis geeft aan de wereld om je heen. Een magische ervaring.

Vrij spel en nog veel meer

Dat vrije spel is misschien wel de belangrijkste opbrengst van hutten bouwen, maar het raakt ook aan allerlei andere belangrijke aandachtspunten: het zorgt dat kinderen vaker buiten spelen, het laat ze meer bewegen en maakt dat ze de natuur ervaren. Bovendien worden de meeste hutten samen gebouwd. Kinderen overleggen wat ze gaan maken en hoe ze dat gaan doen. Het leert ze samenwerken. Kortom, de aantrekkingskracht van zoiets simpels als een hut zorgt dat er spelenderwijs ook allerlei andere positieve effecten ontstaan.

Aan de slag!

Alle kinderen wíllen hutten bouwen. Dus alle kinderen móeten hutten bouwen (toch?). De vraag is welk bouwplan je als professional hebt. Hoe zet je ze aan de slag?

Voor jonge kinderen zijn allerlei laagdrempelige manieren te verzinnen. De magie begint als ze hun hut in kunnen kruipen, weg van de buitenwereld en opgaand in de eigen fantasie. Vier stoelen met een laken erover zijn dan een goede start. Of die eerder genoemde dozen. Een indianententje kan ook, al is dat natuurlijk wel al benoemd als ‘indianententje’ met minder vrije ruimte voor het kind zelf.

Kom, we gaan naar buiten! Daar zijn nog meer mogelijkheden. Met een paar touwen tussen bomen, grote doeken en wasknijpers gebeurt er al wat. Een verzameling takken tegen de boom of in de zandbak gestoken.
En zo beweeg je richting een aanpak met loose parts waarin kinderen helemaal vrij zijn om te bouwen met de aangeboden spullen.

Bij oudere kinderen verschuift de balans vaak van ‘het spel’ naar ‘het bouwen’. Het gaat hen meer om het maken van een constructie. Een hut waar je niet alleen ín kunt, maar ook op! Hoe hoger, hoe beter.
Als kinderopvang vraagt dat meer inspanning van begeleiders en open staan voor risicovol spel. Vaak wordt dit nu opgelost met een huttenbouwweek in een van de vakanties waar pallets worden aangerukt. Maar misschien nog wel vaker is dit het moment waarop het huttenbouwen bij de BSO juist stopt…

Te veel gedoe. Te veel risico’s. Te veel rotzooi.

Hutten bouwen nieuwe stijl

Addy Vork is leerkracht in het basisonderwijs. Hij observeerde de universele drang van kinderen om hutten te bouwen, maar zag ook die praktische bezwaren. Hoe kom je aan materiaal? Hoe maak je veilige bouwsels? Hoe ruim je weer op?

Hij maakte bouwpakketten van palen en panelen die je met bouten en moeren aan elkaar verbindt. Zonder zagen en timmeren. En: herbruikbaar, zodat met hetzelfde materiaal telkens opnieuw gebouwd kan worden. Hij noemde het Palènpa.

De hutten zijn robuust en volop uitdaging voor kinderen. Ze sjouwen en bouwen, ze klimmen en klauteren. En alleen door samen te werken, lukt het alles in elkaar te zetten. Het ontwerp van de hutten is bewust neutraal gehouden zodat de fantasie en vrij spel worden gestimuleerd.

Deze bouwpakketten vind je ondertussen op steeds meer plekken in de kinderopvang. Zo zijn er verschillende BSO’s in de Agrarische Kinderopvang die er mee bouwen. En Partou is er afgelopen zomervakantie mee gestart.

Het bedrijf wordt nu geleid door Bas van Haastrecht: “als kind bouwde ik allerlei soorten hutten. In de hooiberg, onder de grond, in het bos. En later ook samen met mijn eigen kinderen. Het gevoel van hutten bouwen, gun ik ieder kind! Met onze pakketten maken we dat mogelijk”.

Meer informatie: www.palenpa.nl