Stel, je bent leidinggevende en daarnaast ook pedagogisch coach. Kan dat eigenlijk wel? Of is er dan sprake van belangenverstrengeling? En kun je naast pedagogisch coach ook gewoon medewerker op de groep zijn, of krijg je dan scheve gezichten? Hoe kun je pedagogisch medewerkers optimaal ondersteunen als je zelf meerdere rollen hebt?
Verena Kraaij is trainer en coach. Ze begeleidt pedagogisch medewerkers en geeft teamtrainingen in de kinderopvang. Ze hoort regelmatig dat het een uitdaging kan zijn wanneer een pedagogisch coach ook een leidinggevende rol binnen de organisatie vervult of daarnaast ook als pedagogisch medewerker werkzaam is.
Coach of leidinggevende?
Kraaij vertelt: ‘Toen de pedagogisch coach in 2019 verplicht werd, hebben sommige leidinggevenden ervoor gekozen om deze rol zelf op te pakken. Dat is in veel gevallen best mogelijk, maar kan ook veel ruis veroorzaken.
Hoewel deze rollen van elkaar verschillen, vullen ze elkaar ook aan doordat de leidinggevende zich richt op de visie en beleidsmatige kaders van de organisatie, terwijl de pedagogisch coach zich richt op de professionele en persoonlijke ontwikkeling van het individu.’
Hoe kom je over?
Het is volgens Kraaij belangrijk om allereerst te achterhalen vanuit welke pet je nu eigenlijk staat te coachen. ‘Het is goed om te bedenken hoe het op anderen overkomt als je de ene keer als leidinggevende en een andere keer als pedagogisch coach op de groep staat. Sommige pedagogisch medewerkers blijven dat toch een beetje met argwaan bekijken. Ze denken dan niet alles te kunnen vertellen, omdat dit misschien een volgende keer wordt meegenomen in het beoordelingsgesprek.’
Tijdens De Dag van de Pedagogisch Coach verdiepen we ons samen in jouw rol en geven we je handvatten om de weerstand bij het coachen weg te nemen en te komen tot de pedagogische kern.
Verena Kraaij zal een van de sprekers zijn >>>
Bewustwording
Aan leidinggevenden met een dubbelrol dus de schone taak om dit gevoel weg te nemen. Volgens Kraaij vraagt dit om bewustwording en echt leren kijken naar wat de impact van jouw rol is. ‘Kijk naar je eigen functioneren en wees je ervan bewust dat dit altijd invloed heeft. Wat heb jij nodig om die zuivere coachrol te behouden en vertrouwen te creëren binnen het team?’
Trek die jas uit
Dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Kraaij heeft hier een aantal tips voor: ‘Allereerst is het belangrijk om een open houding te hebben en als pedagogisch coach open en nieuwsgierig te zijn. Stel vragen zonder oordeel. Doe die jas van leidinggevende uit en laat alle lading die daarop zit los. Toon dat je een gelijkwaardige gesprekspartner bent die niet boven hen staat. Probeer ook door de bril van de pedagogisch medewerker te kijken, zodat je begrijpt waar ze tegenaan lopen en waarom ze niet gelijk het achterste van hun tong willen laten zien.’
Coach of pedagogisch medewerker?
‘Als je naast coach ook nog af en toe als pedagogisch medewerker op de groep staat, kan dit volgens Kraaij ook invloed hebben. ‘Ondanks dat een pedagogisch coach geen beoordelende functie heeft, kan er toch een gevoel van hiërarchie ontstaan. Misschien ambieerde je collega deze functie wel en heeft ze daar een naar gevoel aan overgehouden. Het kan ook voorkomen dat iemand langer dan jij in de kinderopvang werkzaam is en vindt dat ze niet door een jonger iemand gecoacht kan worden. Allerlei zaken waar je rekening mee kunt houden.’
De gemene deler
Kraaij benadrukt dat het hierbij belangrijk is om te kijken naar wat jullie gemeen hebben. ‘Als je kijkt naar jullie gezamenlijke drijfveren, kom je gemakkelijker tot een gesprek en kun je meer in die diepere laag komen. Wanneer je die dubbelrol vervult, kan het tijdens coaching gebeuren dat je lang aan de oppervlakte blijft. Vraag daarom veel door en kijk wat er daaronder verscholen zit. Zet eigen belangen opzij en neem deze niet mee in het gesprek.’
Voordelen van twee functies
Naast de obstakels die je kunt tegenkomen, zitten er volgens Kraaij ook voordelen aan deze dubbelrol. ‘Deze functies kunnen elkaar versterken. Als leidinggevende heb je namelijk een idee waar je naartoe wilt werken. Dit kan ervoor zorgen dat je sneller kunt aansluiten op vragen die pedagogisch medewerkers hebben. Als je echt leert die objectiviteit te behouden en open vragen blijft stellen, kun je veel voor medewerkers betekenen.’
Kwestie van balanceren
Volgens Kraaij is het dus niet altijd onmogelijk om deze twee functies met elkaar te verenigen. ‘Natuurlijk kan het soms een flinke uitdaging vormen, maar het is niet ondenkbaar. Het is een leerproces om hiertussen te kunnen balanceren. Met aan de ene kant het richting geven aan de organisatie en aan de andere kant de persoonlijke en professionele ontwikkeling van pedagogisch medewerkers.’
