Wat voor soort opvang is Het Toverbos?

‘Toen ik begon met Het Toverbos was mijn missie om flexibele opvang te bieden in deze omgeving. Als je in een ziekenhuis werkt of als politieagent, heb je nu eenmaal wisselende diensten. Maar hier was geen opvang die iets flexibels aanbood. Het Toverbos is van 7 uur ’s ochtends tot 7 uur ’s avonds open en ouders kunnen van tevoren opgeven op welke dagen hun kind komt. Dat is goed te doen met roosteren. We hebben een mooie locatie vlakbij een bos; we zijn dan ook een groene opvang. Ook ligt er bij ons focus op diversiteit. Ik heb bijvoorbeeld een mannelijke begeleider in dienst en ik heb twee medewerkers met een beperkte toegang tot de arbeidsmarkt. Ook vangen we kinderen op met verschillende etniciteiten.’

Waarin is de kinderopvang in België anders dan in Nederland?

‘De BK-ratio is hier echt een stuk ruimer dan in Nederland. In België is de BK-ratio 1 op 8 kinderen, of het nu een baby of een peuter van bijna 3 jaar is. Pas sinds vorig jaar worden we vanuit de overheid aangemoedigd om minder kinderen per begeleider op te vangen. Inmiddels wordt één begeleider op 5 baby’s geadviseerd en één begeleider voor 8 peuters. In gemengde groepen wordt één begeleider voor 7 kinderen geadviseerd. Vanaf 2027 worden bovenstaande adviezen verplicht. Het gaat de goede kant op gelukkig. Door een aantal tragische ongevallen in de kinderopvang is er een maatschappelijk debat op gang gekomen om de kwaliteit van de kinderopvang te verbeteren. Op onze opvang vangen wij al vanaf het begin minder kinderen op per medewerker dan wettelijk is toegestaan. Ik wil kwalitatief goede opvang bieden.’

In wat voor opzichten verschilt de kinderopvang nog meer ten opzichte van Nederland?

‘In België gaan kinderen al vanaf tweeënhalf jaar naar school; dat is een stuk jonger dan Nederlandse kinderen. Er is ook echt een dikke scheidslijn tussen kinderopvang en onderwijs. Voor kinderen is het een grote stap. Op vrijdag zit je nog tweeënhalf jaar te wezen op de opvang met middagdutjes en op maandag mag je geen dutjes meer doen en zit je met 25 andere kleuters in een klas te kleuren, knippen en prikken. Er wordt nu op ingezet om die doorgaande leerlijn beter te maken; een zachtere landing. Bovendien betekent het ook dat de kinderen al met tweeënhalf jaar zindelijk moeten zijn. Dat lukt meestal wel, maar het is voor ouders en begeleiders aanpoten.’

Is er strenge regelgeving en bureaucratie in België als het gaat om kinderopvang?

‘In 2014 hebben we een kader gekregen waarbinnen we moeten werken om kwaliteit te garanderen. Er is binnen dat kader veel vrijheid als het gaat om hygiëne en veiligheid. Hier is er minder administratieve druk dan in Nederland, waardoor begeleiders ook meer met de kinderen bezig zijn dan met randzaken. Dat is positief. Er is een inspectie, maar die komt niet jaarlijks langs; daarvoor is niet genoeg personeel. Het is ook pas sinds kort dat echt elke begeleider op de groep een opleiding moet hebben afgerond.’

Hoe zijn de arbeidsvoorwaarden in België?

‘Die waren voorheen erbarmelijk. Het waren heel lage lonen, voor toch wel een zware job met veel verantwoordelijkheid. Ook daarin heeft het maatschappelijk debat ertoe geleid dat er verbetering is gekomen. Nu kan ik zeggen dat de lonen goed zijn. Maar er is nog altijd weinig aandacht voor kindvrije uren; die zijn niet standaard ingebed. Ik kies er zelf voor om mijn medewerkers niet fulltime te laten werken. Het is nu eenmaal een heel veeleisende job. Als je bij mij aan de slag gaat, moet je er met volle honderd procent inzet kunnen staan. De worklife balance moet bovendien in evenwicht zijn.’

Meer weten over de kinderopvang in Belgie? Lees dan hier het hele interview met Sofie Smets dat verscheen in ons magazine KinderopvangTotaal Op de Groep nummer 2 van 2025.