Jeltje vertelt over de Smaaksafari-koffer die Madaga samen met pedagogen heeft ontwikkeld. Deze heeft onlangs de Gezonde Innovatie Award 2022-2023 gewonnen. ‘Met de Smaaksafarikoffer prikkelen we de zintuigen en nieuwsgierigheid van kinderen door hen mee te nemen in de moestuinwereld. Er zit een gids in met verhalen, recepten en activiteiten. In de moestuin beleven ze avonturen met de Moestuinvriendjes. Per editie staat één groente centraal, zoals biet, wortel of zoete aardappel. Alle activiteiten zijn daar omheen ontwikkeld. Want hoe voelt, ruikt en smaakt een wortel? Wat hoor je als je een hapje neemt van de wortel? Hoe smaakt het rauw, gekookt of gepureerd? Naast alle verhalen, recepten, spelletjes en knutselactiviteiten die op de locatie gebruikt worden, geven we ook suggesties aan ouders wat ze thuis kunnen doen. Zij krijgen smaakkaarten waarop staat hoeveel hapjes hun kind geproefd heeft en hoe lekker hij of zij het vond. Ouders zien zo dat hun kind iets nieuws heeft geprobeerd en met smaakontwikkeling bezig is.’ De activiteiten zijn vooral gericht op peuters, maar baby’s worden wel al meegenomen bij het proeven, vertelt Jeltje. ‘Die kun je laten sabbelen op een wortel zodat deze de smaak al wat meekrijgt.’

Phaedra Mensen is oprichtster van het merk Spoony, dat sinds oktober 2022 is samengegaan met Madaga. ‘Voedseleducatie werd het terrein van de basisschool. Maar uit onderzoek blijkt dat de meeste ouders en pedagogisch medewerkers dit ook als een taak voor de bso zien. Voedseleducatie kreeg een vertaalslag naar de bso, maar bleek te veel gericht op kennisoverdracht.’ Ze verwijst naar uitvoerig en wereldwijd wetenschappelijk onderzoek naar hoe je kinderen gezonder kunt laten eten. ‘Het belangrijkste blijkt te zijn dat je het ontdekkingsproces van gezonde voeding leuk moet maken. In de bso kun je kinderen stimuleren door er een spelelement in te brengen. En het samen doen is heel belangrijk: kinderen stimuleren elkaar.’ Ze organiseerde afgelopen jaar voor de tweede keer de Gezonde Smikkelweken voor de bso waar 585 bso’s met 50.000 kinderen aan mee hebben gedaan. Kort uitgelegd: ‘In de zomervakantieweken worden kinderen, ouders en pm’ers meegenomen in een ontdekkingstocht rondom groente. De bso-groep ontvangt groentepakketten met recepten waar spelletjes en activiteiten aan gekoppeld zijn; ze gaan koken, bakken en spelen in een groep van 8-15 kinderen. Aan het eind van die week krijgen ze een kook- en speelboek mee naar huis met activiteiten en recepten die ze de rest van de vakantie thuis kunnen maken. Er zitten ook challenges bij waarmee ze prijzen kunnen winnen.’ Door subsidie vanuit het project ‘Jong leren eten’ en bijdragen van andere partners, kunnen bso’s dit pakket voor heel weinig geld aanschaffen. Bijzonder is ook dat het Louis Bolk-instituut de opzet en de ervaringen van de Gezonde Smikkelweken wetenschappelijk onderzocht heeft. ‘Met rode konen hebben we ongelooflijk positieve feedback in ontvangst genomen. Zowel pm’ers, ouders als kinderen zijn heel enthousiast en 99 procent van de bso’s wil dit jaar opnieuw meedoen. We hopen nu 90.000 kinderen te bereiken,’ vertelt Phaedra. Ze roept dan ook alle bso’s op om dit jaar mee te doen aan de Gezonde Smikkelweken (zie noot-red.).

Natuurlijk is het niet de bedoeling dat het bij de zomervakantieweken blijft. ‘Een van de lessen uit wetenschap is: het moet niet eenmalig zijn,’ benadrukt Phaedra. ‘Je moet kinderen blijven stimuleren met gezonde voeding en spelletjes. In plaats van cupcakes kun je ook een gezondere courgettecake bakken. Op onze online platforms (zie noot – red.) kun je allerlei spelletjes en recepten vinden. En Madaga Spoony kindervoeding levert ook kant-en-klare groente activiteiten met spelletjes erbij in alle schoolvakanties.’ Kinderen zijn heel enthousiast over deze aanpak, bleek uit het onderzoek. ‘Als je voedseleducatie brengt waar kinderen niets aan vinden, ben je snel klaar. Kinderen vinden dit geweldig en we hebben die brug naar thuis, waarbij je de ouders kunt meenemen in de gezonde voeding. Dan ben je iets op gang aan het brengen.’

Volgens Jeltje en Phaedra vormt deze speelse voedseleducatie geen extra belasting voor de toch al zo drukke pedagogisch medewerkers. ‘We ontzorgen volledig; de wereld van De Moestuinvriendjes is helemaal uitgewerkt, er is een mooie verhalenplaat en voor sommige activiteiten leveren we hulpmiddelen mee. Een boodschappen- en materialenlijstje maakt in één keer duidelijk wat je nog moet kopen,’ zegt Jeltje. ‘Bij de vakantiepakketten voor de bso en de Gezonde Smikkelweken leveren we alles wat je nodig hebt op locatie. We maken het niet alleen makkelijk maar ook heel leuk.’