Al sinds 2001 ondersteunt GGD GHOR Nederland (voorheen GGD Nederland)de GGD'en met het toezicht op de kwaliteit van de kinderopvang. Toch is deze taak niet verankerd in de Wet kinderopvang. Minister Asscher van Sociale Zaken wil dit per 1 januari 2015 vastleggen in de wetgeving, om de kwaliteit en uniformiteit van het toezicht zo goed mogelijk te borgen.

Het toezicht op de kinderopvang is verbeterd. In 2013 is 92 procent van de wettelijk verplichte inspectie uitgevoerd. Dit was in 2011 nog 86 procent. Het grootste deel van de kinderopvanglocaties (60 procent) voldoet in één keer aan de gestelde kwaliteitseisen. De overige 40 procent heeft één of meerdere tekortkomingen. Dat komt vooral voor bij peuterspeelzalen en kinderdagverblijven.

Gemeenten controleren de kwaliteit van de kinderopvang, maar worden zelf ook gecontroleerd op de kwaliteit van die inspectie. Dat doet de Inspectie voor het Onderwijs. Welke status heeft jouw gemeente? En wat zegt dat?

Het nieuwe toezicht op de kinderopvang gaat op 1 januari 2017 in. Tot die tijd werkt het ministerie van Sociale Zaken in vier deelprojecten toe naar dit moment. Er moet van alles gebeuren om toezichthouders, gemeenten, maar ook kinderopvangeigenaren voor te bereiden op dit moment. Martin Flier, directeur Kinderopvang van het ministerie lichtte tijdens Kinderopvang Live toe welke vier deelprojecten er zijn.

De gemeente Utrecht heeft de A-status gekregen voor het toezicht op de kinderopvang. In februari kreeg de gemeente nog de C-status van de Onderwijsinspectie. Utrecht was de enige gemeente die deze status kreeg.

De kwaliteit van de kinderopvang en de ontwikkelingsmogelijkheden van kinderen worden voor een groot deel bepaald door de pedagogische kwaliteit van pm'ers en gastouders. De Commissie Kwaliteit van Bureau Kwaliteit Kinderopvang (BKK) pleit in de Kwaliteitsvisie Kinderopvang daarom voor permanente educatie, inzet van een coach en niet-groepsgebonden uren. Minister Asscher heeft de Kwaliteitsvisie ontvangen.

De leges voor kinderopvangorganisaties en gastouders lopen in de gemeente Hulst zo hoog op dat de directeur-bestuurder van Kinderopvang Zeeuws-Vlaanderen, Rianne Vons-de Oude, aan de bel trekt. Ze wil dat de gemeente openbaar maakt welke kosten ze maakt voor kinderopvang. Zulke hoge leges zijn wat Vons betreft niet in de geest van de Wet kinderopvang, omdat het de ondernemersvrijheid beperkt.

Gastouderopvang is geen nieuw fenomeen. Dit is terug te lezen in het onderzoek ‘Gastouderopvang in West-Europese landen’ van het Kohnstamm Instituut. In de jaren ’70 werden er zelfs meer kinderen bij een gastouder ondergebracht dan in de reguliere opvang. Hoe ziet de recente geschiedenis van gastouderopvang in Nederland eruit?

Regels zijn regels zou je denken. Toch is er in de kinderopvang ruimte om af te wijken van geldende kwaliteitseisen, mits je een zogenoemd 'gelijkwaardig alternatief' hanteert. Bureau Bartels deed in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken onderzoek naar de hoeveelheid van zulke gelijkwaardige alternatieven in de kinderopvang. In de dagopvang komen 32 en in de bso 53 alternatieven voor die worden gedoogd door de inspectie. Organisaties krijgen nog tot 1 juli 2017 de gelegenheid om zich aan te passen aan de bestaande regels.

Terwijl het nieuws in de kinderopvang wordt gedomineerd door de kwestie Estro, wil Marielle Rompa, voorzitter van de Brancheorganisatie Kinderopvang, liever dat er wordt gesproken over kwaliteit. Dit zegt zij in het Financieele Dagblad. De branche is samen met de overheid, professionals en ouders bezig om nieuwe criteria op te stellen voor toezicht. Het idee is dat de kwaliteit van de dienstverlening, financiële transparantie en goed bestuur voortaan in één document inzichtelijk is.