Het onderwijs en de kinderopvang in de regio Zeeuws-Vlaanderen heeft te kampen met een uitstroom van jonge kinderen naar België. Daar is de kinderopvang goedkoper en kunnen kinderen vanaf 2,5 jaar gratis naar school. Om de leegloop tegen te gaan startte men met onder andere een pilot met gratis kinderopvang. Het project is succesvol, maar de financiering van de gratis kinderopvang is gestopt per 1 juli. Tot verdriet van Rianne Vons, bestuurder van Kinderopvang Zeeuws-Vlaanderen.
Op woensdag 22 november 2023 vinden de Tweede Kamerverkiezingen plaats. KinderopvangTotaal zet voor jou op een rijtje hoe alle partijen over kinderopvang denken, met punten rechtstreeks uit hun partijprogramma's. Een heet hangijzer tijdens deze verkiezingen is de vraag: moet de kinderopvang gratis of bijna gratis? En daarbij aansluitend: mag kinderopvang alleen aan worden geboden door organisaties die geen winstoogmerk hebben?
Bijna gratis kinderopvang: het komt er (voorlopig) nog niet, maar de discussie over hoe dit plan uitgevoerd moet gaan worden - en of dat wél haalbaar is voor 2027 - gaat onverhinderd door. Het NRC schetst de zeven grootste kritiekpunten en onzekerheden omtrent het kabinetsplan voor 'gratis' kinderopvang.
Is de bijna-gratis kinderopvang wel zo’n goed idee? Volgens het kabinet is het een oplossing voor krapte op de arbeidsmarkt, het bestrijden van kansenongelijkheid en het uitbannen van de complexiteit van de kinderopvangtoeslagregeling voor ouders. Klinkt als win-win-win. Maar kloppen de aannames van het kabinet wel en hoe haalbaar zijn deze plannen?
De Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang communiceerde recentelijk haar visie op de toekomst van de kinderopvang en stelde dat de overheid op de goede weg is met het instellen van (bijna) gratis kinderopvang. Maar ook dat het nu tijd is om de volgende stappen te gaan voorbereiden, zoals een prijsplafond. Volgens de BMK is de overheid aan zet. Maar om met een oude huishoudelijke wijsheid te spreken: niet alles wat kan, hoef je ook te doen.
DUO, de Belastingdienst Toeslagen, de Sociale Verzekeringsbank of het UWV? Wie is er straks verantwoordelijk voor het uitvoeren van het nieuwe kinderopvangstelsel per 1 januari 2025? Deze organisaties staan niet te springen om de klus aan te nemen en hebben ook niet de juiste instrumenten daarvoor in huis. Volgens Van Gennip staat de beoogde invoeringsdatum van 2025 nu al onder druk.
SZW bouwt samen met DUO, Toeslagen, UWV en SVB aan een nieuw stelsel voor de financiering van kinderopvang: per 1 januari 2025 wordt 96% van de maximumuurprijs van de opvang door de overheid vergoed, onafhankelijk van het inkomen van de ouder(s), en direct uitgekeerd aan de kinderopvangorganisatie. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) zet vraagtekens bij dit beleid. ‘Het is zorgelijk dat de aandacht voor kwaliteit en toegankelijkheid van kinderopvang lijkt te verdwijnen.’
Terwijl het plan Directe Financiering alle nadelen van het huidige systeem van de kinderopvangtoeslag zou ondervangen en klaar was voor implementatie, werd het plan in 2018 plots teruggetrokken. De BMK en Voor Werkende Ouders pleiten ervoor om dit plan alsnog uit te voeren.
Er deugde niets aan ministers Asschers voorstel voor directe financiering van de kinderopvang. Die indruk werd althans in de media gewekt. Een half jaar later sluiten de rijen zich en is er een akkoord. De onderhandelende partijen zijn hoopvol. Alleen de details moeten nog ingevuld worden.