Een dynamische leeromgeving

In Palènpa Park in Nieuw-Vennep worden hutten gebouwd met de bouwpakketten van Palènpa. Die naam komt van de ‘palen en panelen’ waar het systeem op gebaseerd is. Muurpanelen en korte of lange palen worden aan elkaar verbonden met bouten en moeren. Daardoor is het materiaal ook telkens opnieuw te gebruiken. Het zorgt voor robuuste en veilige constructies die toch heel uitdagend zijn voor de kinderen. De groepen (kinderfeestjes, schoolreisjes, BSO-uitjes en meer) die het park bezoeken leveren allerlei inzichten op over wat en hoe kinderen en begeleiders daarvan leren.

“Ik wist niet dat ik dit kon!”

“Bij aankomst in het park zien de kinderen een aantal ‘voorbeeldhutten’ staan die zowel inspirerend als imponerend werken” vertelt Bas van Haastrecht, eigenaar van het bedrijf en het park. “Wooowwww, kunnen wij dat ook maken?”.

Door het grotere geheel (het fort dat wordt gebouwd) op te delen in kleinere stukjes (hut voor hut) ervaren kinderen stap voor stap dat ze uiteindelijk meer voor elkaar krijgen dan ze vooraf zelf hadden gedacht. Ieder kind vindt daarbij zijn eigen uitdaging in het bouwen, passend bij waar ze in hun ontwikkeling staan.

“Voor de één is het al een overwinning als ze de vleugelmoer, na een hoop gepriegel en frustratie, op de bout weten te draaien. Voor de ander gaat het er om op het dak van de toren te durven klimmen. Je ziet ze telkens een stukje verder gaan, in hun eigen tempo. Eerst zitten ze op het dak en vervolgens gaan ze staan. En dan juichen natuurlijk.”

“We moeten samenwerken”

De bouwpakketten zijn een soort LEGO dat begint bij simpelweg één hutje maar kan uitmonden in een gigantisch huttendorp. “Ook hier zien we vaak bij de kinderen het kwartje vallen dat als ze besluiten samen te werken, ze inzien dat ze veel meer kunnen bereiken” vertelt Bas.

“Er ontstaat dan een gemeenschappelijk belang dat ervoor zorgt dat de hele groep op hetzelfde gericht is. Daarin pakt dan ieder kind de rol die bij ze past en niet zelden is dat op een andere manier dan hun ouders of begeleiders gewend zijn.
Sommigen overzien het geheel en regisseren de anderen, anderen willen vooral hun energie kwijt in het sjouwen en bouwen zelf. En dan heb je ook de ‘spelers’ die al tevreden zijn als ze in het eerste hutje kunnen spelen.
Alle rollen zijn waardevol voor het geheel. En je ziet dat door dat gedeelde idee iedereen z’n ding mag doen.”

Het effect van groepsvorming is overigens niet alleen beperkt tot kinderen die elkaar al kennen. In het park bouwen ook regelmatig kinderen die elkaar voor het eerst zien. De gezamenlijke activiteit blijkt dan heel snel te leiden tot nieuwe vriendjes.

“Oh ja, dat is logisch”

Het bouwen met de bouten en moeren in voorgeboorde gaten is een toegankelijk systeem maar leidt toch ook tot de nodige ‘technische vraagstukken’ waar de kinderen van leren. “Dat begint bij de dingen juist te benoemen. Zo leren ze dat het geen ‘spijkers’ of ‘schroeven’ zijn waarmee gebouwd wordt, maar bouten. Een ‘rondje’ is een ring. Een vleugelmoer heet zo omdat-ie vleugels heeft. En die draai je rechtsom, met de klok mee, zoals een dop op een fles vast.”

Nog praktischer wordt het als het gaat om de volgorde van opbouwen en afbouwen. “Ik zie regelmatig kinderen die de hut willen afbouwen door eerst de muren weg te halen zonder zich te realiseren dat ze dan het dak op hun hoofd krijgen… Zo’n situatie is een mooie aanleiding om het te hebben over hoe een constructie in elkaar steekt.”

“…” (Vrij spel ontstaat vanzelf)

Een beetje zoals Kapla uit allemaal dezelfde soort plankjes bestaat, is Palènpa ook een relatief non-descript product. Juist doordat het geen specifieke betekenis heeft, kunnen de kinderen er zelf een betekenis aan geven. “Dat is bewust zo ontwikkeld. We willen vrij spel stimuleren en dat doe je door ruimte te creëren en faciliteren. En zo werkt het in de praktijk ook. Dezelfde stapel hout is de ene dag een fort vol prinsessen, de andere dag een gevangenis met een kelder en nog die middag wordt het een vliegtuig. Dit geven we ook mee aan begeleiders die een heel programma willen bedenken over wat er volgens hen allemaal moet gebeuren en vragen welke toeters en bellen daarbij nodig zijn. Ons antwoord is dan ‘niets’.”

De bouwpakketten van Palènpa worden ook steeds meer bij BSO’s ingezet. Meer informatie: www.palenpa.nl