‘Voorschoolse educatie is onderdeel van het onderwijsachterstandenbeleid. Doel is om peuters met een mogelijk (taal)achterstand, ook wel “doelgroepkinderen” genoemd, beter voor te bereiden op de basisschool.' Aldus de Inspectie van het Onderwijs. Mooi streven waar niemand op tegen zal zijn. Maar dat is op papier. De uitvoering is ingewikkeld.

In een tijd van personeelskrapte en hoge kosten is het aanbieden van voorschoolse educatie niet meer vanzelfsprekend, constateren directeuren in de branche. De kwaliteit staat daarmee onder druk. Drie directeuren vertellen over hun ervaringen.

‘Het kabinet is gevallen, leve de gratis kinderopvang' is de kop van een artikel van Lynn Berger in de Correspondent (11 juli). Econoom Thomas van Huizen zegt erin dat uitstel niet zo'n slechte zaak is.

Monique Dongelmans, directeur/bestuurder van Kinderopvang Mundo in Rotterdam, vroeg zich een paar jaar geleden af of de eisen die we stellen aan pedagogisch medewerkers wel realistisch zijn. Deze retorische vraag leidde tot een nieuwe strategie in het werkgeverschap van Mundo; er kwamen nieuwe functies zoals netwerkspecialisten, gastheren/vrouwen en een andere invulling van het management. Het ministerie van SZW is enthousiast over de aanpak van Mundo.

Kinderen ervaren gemiddeld meer stress wanneer ze op de kinderopvang zijn dan thuis. Dit was een van de belangrijkste bevindingen uit het promotieonderzoek van Sanne de Vet. Ze voerde samen met andere onderzoekers van de Universiteit Leiden een studie uit naar stress bij jonge kinderen op het kinderdagverblijf. Onderzoekers in Finland kwamen tot een geheel andere ontdekking tijdens een vergelijkbare studie.

Hoe kun je een nieuw financieringsstelsel voor de kinderopvang vormgeven? Meerdere experts en ervaringsdeskundigen uit binnen- en buitenland kwamen aan het woord tijdens een seminar van Childcare International. De belangrijkste boodschap van Thomas van Huizen, universitair hoofddocent aan de Universiteit Utrecht: vind het wiel niet opnieuw uit! ‘In Canada is tussen 1997 en 2000 gratis kinderopvang geïmplementeerd. De discussie over de stelselwijziging daar had veel parallellen met die in Nederland.'

Wanneer je het hebt over de omgang met kinderen in de kinderopvang, komen al snel de zes interactievaardigheden ter sprake. Deze vaardigheden vormen de kern van pedagogische kwaliteit in de kinderopvang. Hoewel bijna iedereen ze kent, kan het soms een uitdaging zijn om ze op een effectieve manier binnen je kinderopvangorganisatie te verbeteren.

IKC De Kroon in Anna Paulowna is een groot IKC met vele partijen onder één dak. Tot een jaar geleden een bedrijfsverzamelgebouw waar alleen school en kinderopvang echt samenwerkten. Dat moest veranderen, vond IKC-directeur Michiel Drijver. Hij constateerde dat het niet goed ging met de kinderen en wilde dat alle partijen die zich inzetten voor kinderen de handen ineen zouden slaan. Gelukkig trof hij een wethouder die daar voor open stond en de regie pakte. En nu zijn ze op het IKC naar één team gegroeid: van ketenpartners naar collega's.

Bij kinderopvangorganisaties en IKC's moet er veel geschakeld en samengewerkt worden met andere organisaties rondom het kind. Dit vraagt wat van onze pedagogisch professionals en ook van professionals in opleiding. Het Innovatiecluster Kind en Educatie in Zwolle heeft een Bouwstenenbox met interprofessionele samenwerkingscompetenties en -tools opgesteld die ook zeer bruikbaar is voor de werkvloer.

Gelijkwaardigheid tussen kinderopvang en onderwijs is vaak onderwerp van gesprek als het om IKC-vorming gaat. In het gloednieuwe kindcentrum Willemspoort in Tilburg geven twee directeuren (onderwijs en kinderopvang) gezamenlijk vorm aan een gelijkwaardig leiderschap over hun snel groeiende IKC. Een gesprek met twee enthousiaste vrouwen. ‘Ik denk dat mensen echt ook wel eens gek van ons worden als we allebei in onze vijfde versnelling staan.'

Elly Singer, pedagoog en ontwikkelingspsycholoog, is op 7 september 2023 overleden. Ze had tientallen jaren een belangrijke rol in de sector. ‘Ik denk dat iedere pedagogisch medewerker haar kent', zegt Anja Hol. Het werkwoord ‘Singeren' is inmiddels gemeengoed in de kinderopvangsector: rustig op één plek zitten, observeren en ontdekken wat de kinderen doen. ‘Dat je er gewoon bént voor het kind', zei Elly zelf een aantal jaar geleden. ‘Dat lijkt makkelijk, maar als je met kinderen in een groep werkt, valt dat vaak niet mee.'

We gaan richting kinderopvang als basisvoorziening; eindelijk is politiek Den Haag overstag. En dan zien we vanuit de branche voornamelijk beren op de weg. Peter van Zijl kan er met zijn pet niet bij. Het onmogelijke mogelijk maken: dat is waar we voor staan. En het kan. Dat is zijn boodschap na de KIX Day 2023.

Sportwereld Drieburcht van kinderopvangorganisatie Mondiaen biedt in Tilburg Noord sport en spel voor zowel bso-kinderen als peuters. Het onderkomen zit in een groot en modern sportcentrum, wat de ruimte biedt om flink uit te pakken. ‘Mijn ideaal: een sportief VE-programma ontwikkelen voor peuters', zegt locatiedirecteur Lieke van Fessem.

In de wintermaanden, aan het einde van het jaar, maken we vaak net iets meer werk van het typisch Nederlandse begrip ‘gezelligheid'.

Raster werkt aan kinderopvanglocaties die meer zijn dan ‘dienstverleningsplekken'. Onze locaties groeien naar plaatsen waar gemeenschappen zich kunnen vormen. Zo willen we bijdragen aan gemeenschapskracht en al het onbenutte goud dat onze samenleving te bieden heeft, delven. Dan krijgt ‘the village' echt een plek in ‘it takes a village to raise a child'.

Fatma Simsek is locatiemanager bij Wasko, dat ongeveer 55 locaties in de Alblasserwaard heeft. ‘In de vier jaar dat ik hier werk, heb ik een enorm netwerk opgebouwd met gemeente, jeugdhulp, consultatiebureau, bibliotheek, sportverenigingen, bibliotheek en leveranciers.'

Ineens was-ie er: de pedagogisch coach. Wetenschappelijk onderzoek liet positieve effecten zien van gerichte nascholing op de competenties van de staf èn de ontwikkeling van kinderen.